Koszty restrukturyzacji firmy – to warto wiedzieć!

Restrukturyzacja firm wiąże się z kosztami, zarówno pod względem wynagrodzenia doradców restrukturyzacyjnych, jak i innych związanych z procesem czynności. W postępowaniu o zatwierdzenie układu, ustawa o prawie restrukturyzacyjnym wprowadza w niektórych przypadkach limity maksymalnego wynagrodzenia dla doradców restrukturyzacyjnych, aby zapobiec nadmiernym kosztom dla dłużników. Dowiedz się więcej na ten temat z naszego artykułu.

Jak kształtują się koszty restrukturyzacji firmy?

Umowa między dłużnikiem a doradcą restrukturyzacyjnym stanowi podstawę współpracy i określa wynagrodzenie doradcy. Strony mają pełną swobodę w ustalaniu kosztów restrukturyzacji firmy, z wyjątkiem przypadków, w których ustawa określa maksymalne limity wynagrodzenia dla doradców restrukturyzacyjnych, o czym przeczytasz w dalszej części artykułu.

Ważne jest, aby przedsiębiorca wybrał tylko jednego doradcę restrukturyzacyjnego na potrzeby postępowania. Jeżeli wcześniejsza współpraca z doradcą nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, dłużnik może podjąć decyzję o zawarciu umowy z innym doradcą, jednak pod warunkiem, że nie zostało dokonane obwieszczenie o dniu układowym.

Należy pamiętać, że umowa nie może naruszać roli i funkcji doradcy restrukturyzacyjnego, który pełni rolę pozasądowego organu postępowania. Przedsiębiorca nie ma prawa wydawania żadnych poleceń czy wskazówek dla doradcy.

Ustawa o prawie restrukturyzacyjnym a koszty

Ustawa o prawie restrukturyzacyjnym wprowadza również ograniczenia maksymalnych kosztów restrukturyzacji dla tzw. mikroprzedsiębiorców. Mikroprzedsiębiorcą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat spełnił określone kryteria dotyczące zatrudnienia pracowników i osiągnięcia rocznego obrotu netto lub sumy aktywów bilansu (ustawa z dnia 6 marca 2018 roku, Prawo przedsiębiorców).

W przypadku restrukturyzacji mikroprzedsiębiorców, wynagrodzenie dla doradcy restrukturyzacyjnego nie może przekroczyć 15% poziomu zaspokojenia wierzycieli zgodnie z układem. Dodatkowo, gdy poziom zaspokojenia wierzycieli przekracza 100 000 zł, wynagrodzenie nie może przekroczyć 3% nadwyżki nad tą kwotą. Przy zaspokojeniu na poziomie 500 000 zł, wynagrodzenie doradcy nie może przekroczyć 1% tej kwoty.

W przypadku niepowodzenia układu i zakończenia postępowania, ustawa ogranicza także koszty restrukturyzacji firmy. Wynagrodzenie dla doradcy restrukturyzacyjnego nie może wtedy przekroczyć dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Elastyczne rozłożenie kosztów restrukturyzacji jest możliwe

To kiedy uiszczane jest wynagrodzenie doradcy restrukturyzacyjnego stanowi istotny element umowy między dłużnikiem a doradcą. W większości przypadków wynagrodzenie jest płacone w momencie zawarcia umowy lub przed obwieszczeniem o dniu układowym. Niektórzy doradcy mogą również dopuścić możliwość rozliczenia ratalnego, co pozwala na elastyczniejsze rozłożenie kosztów restrukturyzacji w czasie.

Należy jednak zauważyć, że w wielu umowach z doradcą restrukturyzacyjnym przewiduje się również tzw. success fee, czyli premię za sukces. Oznacza to, że doradca może otrzymać dodatkowe wynagrodzenie w przypadku zawarcia lub zatwierdzenia układu. Warto podkreślić, że przepis dotyczący zakazu pełnienia funkcji nadzorcy przez wierzyciela nie odnosi się do wierzytelności wynikających z umowy o pełnienie funkcji nadzorcy układu. Ustawa o prawie restrukturyzacyjnym reguluje specjalne zasady dotyczące wynagrodzenia doradcy restrukturyzacyjnego, które mają charakter lex specialis.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę na przepis art. 35 ustawy o prawie restrukturyzacyjnym. Umożliwia on ustalenie wynagrodzenia doradcy w sposób, który staje się płatny dopiero po ustaleniu propozycji układowych, na przykład w wysokości 15% poziomu zaspokojenia wierzycieli. Oznacza to, że istnieje warunkowość wierzytelności wynagrodzenia doradcy, która w świetle przepisów powinna być uwzględniona w spisie wierzytelności. Jednak praktyka pokazuje, że wynagrodzenie doradców restrukturyzacyjnych zazwyczaj nie jest ujmowane w spisie wierzytelności.

Należy podkreślić, że interpretacja przepisów dotyczących wynagrodzenia doradcy restrukturyzacyjnego w ramach postępowania o zatwierdzenie układu może być złożona. Właściwe zrozumienie i prawidłowe uregulowanie kwestii płatności wynagrodzenia doradcy w umowie jest istotne, aby uniknąć sporów i niejasności podczas procesu restrukturyzacji, a także dobrze oszacować koszty restrukturyzacji firmy.